Hvaða jurtir voru notaðar til galdraverka og lækninga?

Margar jurtir voru áður fyrr notaðar til lækninga og ýmis lyf nútímans njóta góðs af gamalli kunnáttu um lækningajurtir. Þá voru jurtir líka notaðar til athafna sem vel má flokka undir hjátrú og galdur. Það yrði efni í langan pistil að fjalla um öll þau grös sem notuð voru í þessum tilgangi en nokkur dæmi skulu hér nefnd.
Draumagras, eða klóelfting, er sagt vaxa allra grasa fyrst og á það að vera fullsprottið 16. maí. Þann dag skulu menn taka það, setja inn í Biblíuna og geyma í guðspalli 16. sunnudags eftir trínitatis. Því næst skal láta það í hársrætur sér fyrir svefninn og dreymir mann þá það sem maður vill vita. Einnig er hægt að mylja draumagrasið saman við messuvín og taka inn á fastandi maga á hverjum morgni. Þessi blanda ver menn gegn holdsveiki. Vilji menn aftur á móti verjast innvortis kveisum skal taka draumagrasið snemma morguns, bíta það úr hnefa og snúa sér á móti austri.

Baldursbráin er einnig til margra hluta nytsamleg. Vilji stúlka til að mynda komast að því hvort ástvinur hennar sé henni trúr getur hún lagt baldursbrá undir borðdúk án þess að hann viti og boðið honum síðan að þiggja góðgerðir. Gangi honum vel að kyngja því sem honum er boðið er hann stúlkunni trúr en svelgist honum á er hann svikull. Reynandi er að láta konu liggja eða sitja á baldursbrá gangi henni illa að fæða. Einnig er hægt að láta hana drekka baldursbrá í víni. Sé stúlka látin setjast á baldursbrá getur hún ekki staðið upp aftur nema hún sé hrein mey. Sú trú er líka til um baldursbrána, eins og um freyjugras og fjögurra blaða smára, að leggi maður jurtina undir höfuð sér fyrir svefn þá dreymi mann þann sem stolið hefur frá manni.

Baldursbráin er líka alþekkt lækningaplanta. Hún var aðallega notuð við kvensjúkdómum, átti að leiða tíðir kvenna og leysa dáið fóstur frá móður, eftirburð og staðið blóð. Þá var baldursbráin dugandi við tannpínu og áttu menn þá að leggja marða baldursbrá á eyrað þeim megin sem verkurinn var. Til að lækna höfuðverk var heillaráð að binda baldursbrá um höfuðið. Baldursbrárte var talið hjartastyrkjandi, svitadrífandi og ormdrepandi.

Þeir sem finna fjögurra blaða smára eru miklir gæfumenn og beri menn hann á sér fylgir því mikið lán. Sumir segja að það verði að borða smárann en aðrir að þeir sem finni fjögurra blaða smára megi óska sér.

Best er að geyma fjögurra blaða smára í sálmabók eða öðrum helgiritum því það eykur virkni hans. Sé hann settur í skó áður en lagt er af stað í ferðalag kemur hann ekki aðeins í veg fyrir að menn þreytist í fótunum heldur tryggir líka að ferðalagið verði áfallalaust.

Hér á landi hefur fjögurra blaða smári einnig verið nefndur lásagras og sagður hafa þá náttúru að geta lokið upp hverri læsingu. Til þess að finna lásagrasið hafa einkum verið nefndar tvær aðferðir. Önnur er sú að grafa kapalhildir (merarfylgju) í jörð nærri mýri á fardögum og tyrfa yfir. Lásagrasið verður þá sprottið á Jónsmessunótt. Þá á að taka það, þurrka í vindi, varast að láta sól skína á það og bera það svo um hálsinn í silkitvinna. Munu þá ljúkast upp allir lásar fyrir þeim sem ber lásagrasið.

Hin aðferðin er að smíða dyraumbúnað allan með hurð, skrá og lykli og setja fyrir maríuerluhreiður og læsa meðan maríuerlan er að heiman. Þegar hún kemur til baka og kemst ekki að ungum sínum fer hún og sækir fjögurra blaða smára, stingur honum í lásinn og opnar. Þegar maríuerlan er búin að nota fjögurra blaða smárann getur maður svo hirt hann.

Brönugras var talið einkar notadrjúgt til þess að örva ástir manna og losta. Einnig er sagt að það geti stillt ósamlyndi hjóna sofi þau á því. Brönugrasið hefur gengið undir ýmsum nöfnum, svo sem hjónagras, friggjargras, vinagras, elskugras eða graðrót og segja nöfnin sína sögu.

Gott þykir að drekka seyðið af brönugrasi. Annars er aðalkrafturinn í rótinni og verður því að gæta vel að því að hún sé heil þegar jurtin er tekin upp. Rótin er tvískipt og sagt að þykkari helmingurinn, eða sá hvati, hafi þá náttúru að auka losta og gleði manna en hinn grennri, sá blauði, auki hreinlífi. Öðrum helmingi brönugrasrótar skal lauma undir kodda þess sem maður vill ná ástum hjá án þess að hann viti. Sá hinn sami skal síðan látinn sofa með rótina undir höfðinu en sjálfir eiga menn að sofa með hinn helminginn.

Margvísleg trú er til um lækjasóley. Sé hún lauguð lambsblóði, úlfstönn lögð við hana og lárviður vafinn utan um getur enginn mælt til manns styggðaryrði. Sé jurtin lögð við auga sér maður þann sem stolið hefur frá manni. Hún dugar líka vel leiki grunur á því að konur haldi fram hjá eiginmönnum sínum. Þá er lækjasóley komið fyrir í húsinu þar sem ástarleikurinn fer fram og festist konan þá þar inni og kemst ekki út fyrr en lækjasóleyin er tekin burt.

Áður fyrr var burnirót talin nýtileg til verndar. Um hana segir Jónas frá Hrafnagili (1856-1918) í þjóðháttasafni sínu:

Skal halda um hana með hreinum dúk, meðan hún er grafin upp, og skera grasið frá, því að það er illrar náttúru. Eigi má rótin koma undir bert loft; geyma skal hana í vígðri mold. Maður á að bera hana á sér um daga, en láta hana liggja við rúmstokk sinn um nætur, og mun manni þá ekkert ama. (Jónas Jónasson: Ísl. þjóðh., 409)

Gengi konu illa að fæða var reynandi að leggja burnirót í rúmið hjá henni svo að jurtin snerti hana bera.

Burnirótin er einnig gamalkunnug lækningajurt. Af stönglinum var soðið seyði og smyrsl. Seyðið var talið gott við hausverk, lífsýki (niðurgangi), nýrnaveiki, blóðsótt, gulu og öðrum innvortis meinum en smyrslin þóttu græðandi. Auk þessa var burnirótin talin gott meðal við hárroti eins og önnur nöfn hennar, greiðurót og höfuðrót, benda til.

Sé maríuvöndur, eða kveisuskúfur, borinn í lófa varnar hann því að reiðhestur manns þreytist. Einnig er frá því greint í þjóðsögum að maríuvöndurinn, sem sumir kalla hulinshjálmsgras, vaxi í kirkjugörðum. Taka skal jurtina um messutíma en skvetta fyrst yfir hana vígðu vatni. Gæta verður þess að snerta ekki maríuvöndinn með berum höndum og láta ekki sól skína á hann. Geyma skal jurtina í hvítu silki og helguðu messuklæði. Þegar menn vilja svo varpa yfir sig hulinshjálmi skulu þeir gera krossmark umhverfis sig í fjórar áttir, bregða svo maríuvendinum yfir sig og mun þá enginn sjá þá.

Annars var maríuvöndurinn áður fyrr talinn alhliða lækningajurt. Hann þótti duga vel við hjartveiki, matarólyst, vindgangi og uppþembingi, ormum, blóðláti, sinateygjum, köldu og gikt.

Þjófarót er rót holtasóleyjarinnar og var einna helst talin vaxa þar sem þjófur hafði verið hengdur og þá af náfroðunni úr vitum hans eða upp af gröf hans. Hún var sögð hafa þá náttúru að draga að sér fé úr jörðu. Fyrst urðu menn þó að stela peningi og setja undir rótina. Peningnum þurfti að stela frá bláfátækri ekkju meðan á messu stóð á einhverri af þremur stórhátíðum ársins. Þjófarótin dregur alltaf til sín sams konar peninga og settir eru undir hana og því var mönnum akkur í að stela sem stærstum peningum til þessara nota.

Sýkisgras má nota til að ná ástum stúlku sé hún til þess treg. Gæta verður þess að tína jurtina milli Jónsmessu og Maríumessu, snemma morguns, áður en fuglar fljúga upp. Því næst verða menn sér úti um lokk úr hári stúlkunnar, saxa hann smátt saman við grasið, blanda með hunangi og gera úr deig og baka við eld. Þá á að gefa stúlkunni að borða baksturinn og mun hún við það fá óslökkvandi ást á manni.

Sama gagn gerir umfeðmingur því sé hann látinn undir höfuð sofandi stúlku fær hún gríðarlega ást á þeim sem það gerir.

Hér hafa einungis verið nefnd nokkur dæmi um jurtir sem notaðar hafa verið til lækninga og galdra en mun fleiri dæmi mætti taka.

Menn hafa til dæmis lengi haft trú á lækningamætti blóðbergstes, það er seyði af blóðbergi, og vissulega hefur það hressandi áhrif. Sumir telja það gott við timburmönnum, höfuðverk, tíðateppu, þvagstemmu, flogaveiki, kvefi, harðlífi, hjartveiki og svefnleysi. Fjandafæla var, eins og nafnið bendir til, talin góð jurt til varnar draugum og djöflum og þess vegna þótti gott að hafa hana í húsum eða bera hana í húfu sinni. Sortulyng ver mann fyrir öllum illum öflum, mjaðjurt getur hjálpað manni að komast að því hver hefur frá manni stolið og áður fyrr var því trúað að væri fjallafoxgras saumað í kviðarull sauðfjár yrði því ekki grandað af refum.

Alveg getur gengið fram af manni hroki sjálfstæðismanna

Ég hef ekki mikinn áhuga á að blogga um pólitík, en gat ekki annað en skutlað þessu hér inn:

 

Kjartan Gunnarsson, fyrrverandi framkvæmdastjóri Sjálfstæðisflokksins, segir blaðagrein í morgun að Jóhanna Sigurðardóttir beri sjálf fulla pólitíska ábyrgð á peningastefnunni og geti því ekki rekið Davíð Oddsson. Kjartan sakar nýja ríkisstjórn um pólitískar hreinsanir.

Kjartan Gunnarsson var framkvæmdastjóri Sjálfstæðisflokksins í 26 ár og náinn samstarfsmaður Davíðs Oddssonar.

Hann ritar grein í Morgunblaðið í dag, þar sem hann fullyrðir að engin málefnaleg rök séu fyrir því að reka Davíð úr embætti seðlabankastjóra. Peningastefna síðustu áratuga hafi verið byggð á ráðgjöf færustu sérfræðinga og lengi hafi íslenskir hagfræðingar verið fylgjandi þessari stefnu. Þá spyr Kjartan hvort Jóhanna Sigurðardóttir, forsætisráðherra viti ekki að tveir af þremur seðlabankastjórum séu hagfræðingar.  

Hann segir það vera á beina pólitíska og lagalega ábyrgð Jóhönnu ákveði hún að reka Davíð eins og hún hafi boðað. Ákvæði um Landsdóm í stjórnarskránni séu meðal annars til að koma lögum yfir ráðherra sem misbeiti valdi sínu stórkostlega. Jóhanna hafi sjálf, sem ráðherra í síðustu ríkisstjórn, tekið fulla ábyrgð á peningastefnunni með samráðherrum sínum og geti því ekki rekið Davíð.

Kjartan segir að ný ríkisstjorn sé mynduð til bráðabirgða og hafi komist til valda í skjóli ofbeldis. Pólitískt umboð stjórnarinnar sé afar takmarkað. Því sé furðulegt að slík stjórn efni til stórfelldra pólitískra hreinsana. Ráðuneytisstjórar forsætis- og fjármálaráðuneytis hafi þegar verið settir til hliðar.

Jóhanna Sigurðardóttir, forsætisráðherra, kveðst líta málið öðrum augum en Kjartan. Þetta sé eðilieg endurskipulagning á eftirlitskerfi á borð við Seðlabankann miðað við aðstæður undanfarið.
Steingrímur J. Sigfússon, fjármálaráðherra, tekur í sama streng. Landið sé í gríðarlegum erfiðleikum vegna efnahags- og kerfishruns og pólitískrar hugmyndafræði sem sé ekki síst runnin úr herbúðum og borin fram af forystumönnum Sjálfstæðisflokksins  á umliðnum árum. Hann segir þá býsna bratta, Sjálfstæðismenn, að kasta steinum úr glerhúsi þessa dagana.

 

Upplýsingar um þunglyndi

Hver eru einkenni þunglyndis?

Einkenni þunglyndis ná til alls líkamans, bæði andlega og líkamlega. Auk þunglyndis geta einstaklingar orðið örir eða með oflæti. Það gerist þó ekki oft. Ef einstaklingur líður af meir en þrem eftirtalinna geðrænu einkenna þunglyndis og meir en einu líkamlegu, er mjög líklegt að hann hafi þunglyndi. Ef hann er með minnst þrjú einkenni oflætis er mjög líklegt að hann hafi oflæti.

Helstu geðrænu einkenni þunglyndis eru:

•  
  • Depurð allt verður dapurt og þungt.
  • Vonleysi um bata og því tilgangslaust að leita hjálpar.
  • Hjálparleysi tilfinning fyrir vangetu eða að vera ósjálfbjarga og fá ekki stuðning.
  • Kvíði fyrir einhverju, oft óraunhæfu, eða kvíði án skýringar.
  • Óróleiki eða eirðarleysi án sýnilegs tilefnis annars en innri vanlíðan.
  • Ánægja og áhugi dvín eða hverfur alveg.
  • Svefn breytist stundum þannig að erfitt verður að sofna, stundum vaknað oft á nóttu, stundum vaknað 2-3 klukkutímum fyrr að morgni en venjulega, stundum of mikill svefn.
  • Kynlíf minnkar, stundum ekkert.
  • Áhugamál dvína og félagsleg einangrun vex.
  • Matarlyst oftast minnkandi, stundum aukin.
  • Þreyta eða slen verða áberandi og oft tekin sem teikn um alvarlegan líkamssjúkdóm.
  • Tregða sem kemur m.a. fram í hægum viðbrögðum, hreyfingum, tali og hugsun.
  • Vanmáttarkennd eða sektarkennd aðallega í formi þess að vera einskis nýtur, óþarfur, erfiður fjölskyldu sinni, jafnvel skaðlegur og syndugur.
  • Hugsun verður hægari, hugarflug fátæklegt, oft bundið við sérstakar hugsanir. Ákvarðanataka verður meir efablandin og óörugg.
  • Tómleiki með tilfinningu fyrir því að vera dofinn eða dauður í hugsun, tómur.
  • Sjálfsvígshugsanir byrja oftast með þeirri tilfinningu að verðskulda að deyja eða að dauðinn einn lini þjáningarnar.

Helstu líkamlegu einkenni þunglyndis eru:
Höfuðverkir, magaverkir, verkir almennt, tregar hægðir og svitaköst eru meðal algengustu líkamseinkenna. Verkirnir batna almennt lítið eða ekkert þó tekin séu verkjastillandi lyf.

Orsakir þunglyndis

Í fyrsta lagi má rekja þunglyndi til ytri orsaka.
Í öðru lagi má rekja orsakir þunglyndis til líkamlegra sjúkdóma t.d. skjaldkirtilssjúkdóma og vírusasjúkdóma. Einnig getur þunglyndi komið fram við fæðingar. Ein af hverjum tíu konum fá þunglyndi eftir fæðingu.
Í þriðja lagi má rekja orsakir þunglyndis til notkunar lyfja t.d. lyfja við háþrýstingi, hormónalyfja o.s.frv.
Í fjórða lagi má rekja orsakir þunglyndis til viðkvæms persónuleika.
Í fimmta lagi finnast engar ytri orsakir. Þunglyndið er innlægt. Svo virðist sem það gæti byrjað jafnvel á hamingjustund í lífi einstaklings.
Þegar um er að ræða innlægt þunglyndi þá er talið að veilan liggi í erfðaþáttum einstaklingsins. Reyndar hafa rannsóknir sýnt að ef einkenni innlægs þunglyndis koma fram í öðrum einstaklingi eineggja tvíbura þá eru allt að 70% líkur til þess að hinn tvíburinn fái svipuð einkenni, jafnvel þótt þeir séu aldir upp á ólíkum heimilum. Hins vegar er um óverulega aukningu að ræða hjá börnum foreldris, er hefur fengið innlægt þunglyndi og aðeins algengar hjá börnum foreldra er báðir hafa fengið þunglyndi. Stundum virðist svo sem þunglyndi komi fram í ættlið fram af ættlið og stundum án þess að vitað sé til um að sjúkdómurinn finnist í ætt.
Fyrir u.þ.b. 35 árum var farið að veita því eftirtekt að sum lyf gátu haft áhrif á geðrænt ástand. Frekari rannsóknir leiddu til þeirrar vitneskju að með þunglyndi fylgir röskun á starfsemi heila. Starfsemi boðbera, en það eru efni er flytja boð á milli fruma, er skert. Tveir flokkar boðbera er mest tengjast þunglyndi eru serotonin og norepinephrine. Álitið er að skortur á serotonini geti orsakað m.a. svefntruflanir, pirring og kvíða. Skortur á norepinephrine getur leitt til slappleika, aðgerðarleysis og vonleysis.  

Sjálfsvíg og sjálfsvígshugsanir

Stundum fá einstaklingar, er líða af þunglyndi, þá tilfinningu að dauðinn einn geti leyst þá undan þjáningum. Nauðsynlegt er að taka alvarlega slíkri tilfinningu og hafa samráð við lækni um viðbrögð. Strax og þunglyndi léttir hverfur þessi tilfinning.
Sjálfsvíg eru alvarlegustu afleiðingar þunglyndis. Um helmingur allra þeirra einstaklinga er fremja sjálfsvíg, líða af þunglyndi. Talið er að um 10% þeirra er þjást af einkennum þunglyndis fremji sjálfsvíg.

Hvenær á að leita læknis?

Við leiða er ekki nauðsynlegt að leita til læknis en læknisfræðileg meðferð er nauðsynleg þegar um þunglyndi er að ræða. Þunglyndi er sárt e.t.v. versti sársauki sem manninn getur hrjáð. Oft eru einkennin væg í fyrstu og því vill verða bið á því að leitað sé til læknis. Árangur af meðferð fæst yfirleitt ekki fyrr en eftir 10-20 daga. Því er nauðsynlegt að hefja meðferð sem fyrst.

 

Leiðbeiningar fyrir aðstandendur eða vini Nauðsynlegt er að einstaklingur með þunglyndi fari í viðeigandi meðferð og fylgi ráðum læknis. Lyf sem ekki eru tekin verka ekki. Þar sem þunglyndi getur leitt til verulegra hugarfarsbreytinga bregðast einstaklingar stundum við á annan hátt en til er ætlast. Jafnvel vinahót og hvatning t.d. "vertu nú duglegur þá líður þér betur" getur verkað neikvætt. Þunglyndi er sjúkdómur sem menn hrista ekki af sér. Mælt er með eftirfarandi:   Haldið eins eðlilegum samskiptum og mögulegt er. Oft fer sjúklingur ekki að ráðum læknis. Nauðsynlegt er að hvetja hann til að fylgja meðferð eftir. Látið lækni strax vita ef sjúklingur fer að tala um lífsleiða eða sjálfsvíg. Það er alrangt sem stundum er haldið fram, að sjúklingar er tala um sjálfsvíg, fremji þau ekki. Hvetjið sjúkling til göngu eða hreyfingar. Bendið á neikvæða þætti í hugsun einstaklings, án þess að vera gagnrýnin. Látið einstaklinginn vita að hann þjáist af þunglyndi og að einkennin stafi af því. Brosið og verið hvetjandi. Talið vingjarnlega við sjúkling og hrósið honum þegar tilefni gefst til. Sýnið honum að ykkur er ekki sama um hann og látið hann njóta hlýju og virðingar. Rétt er að forðast eftirfarandi:   Ásakið ekki sjúkling vegna einkenna hans. Bíðið með viðkvæm mál þangað til að sjúklingur hefur náð sér. Forðist umræður er geta dregið úr sjálfsmati sjúklingsins. Yfirleitt fer vel á því að sjúklingar hafi eitthvað að gera. Aðgerðarleysi getur leitt til meiri hugarvíls og leiða. Stundum þarf að sýna ákveðni þar eð þeir eru oft neikvæðir, hafna jafnvel aðstoð, eru vanþakklátir og sýna óþolinmæði. Þunglyndi leiðir oft til þess að einstaklingar verða ekki ráðþægir, hafna jafnvel aðstoð, sýna vanþakklæti og óþolinmæði. Stundum þurfa því aðstandendur jafnvel ekki síður aðstoð og leiðbeiningar en sjúklingarnir. Leiðbeiningar fyrir sjúkling með þunglyndi Ef þú finnur til einkenna þunglyndis þá skaltu strax leita til læknis og styðjast við eftirfarandi leiðbeiningar:   Skammtaðu þér störf eftir getu og reyndu að sinna því hverju sinni er mest liggur á. Taktu þátt í einhverri virkni t.d. göngu eða hreyfingu. Gerðu ekki of miklar kröfur til þín. Reyndu að umgangast fólk. Einvera er óæskileg. Taktu engar áhrifaríkar ákvarðanir svo sem að skilja, skipta um starf, selja hús eða fyrirtæki. Gerðu ekki kröfur til þess að þú getir ráðið við eða hrist af þér þunglyndi. Þunglyndið er eins og hver annar sjúkdómur. Taktu vel við hjálpandi hendi. Flestir þeirra sem ekki hafa fengið sjúkdóm þinn, skilja hann ekki til fulls, en þeir vilja þér vel. Vertu þolinmóður. Batinn kemur

 http://www4.landspitali.is/lsh_ytri.nsf/pages/fraedsla_thunglindi.html

 Þarna fann ég þetta og það er alveg þess virði fyrir alla að lesa allt efnið.

Ég vona að Landspítalinn fari ekki í mál við mig, þó ég noti efni frá þeim til að hjálpa bæði mér og öðrum

Þjófarnir eru víða

Ætli fólk á Íslandi sem stelur af skattborgurum með því að skrá sig sem einstæð foreldri en eru í sambúð mundi telja þetta þjófnað, eða "Að mjólka ríkið"?

Hvað ætli það séu margir sem stunda þennan þjófnað á Íslandi að skrá sig sem einstætt foreldri en eru það ekki til að fá hærri barnabætur greiddar frá skattborgurunum?

Stálu þjórfé af starfsfólki